Technologia wykonania, jasność, pokrycie palety barw, kąty widzenia, częstotliwość odświeżania, kontrast, matowa powłoka rozpraszająca promienie świetlne padające na ekran – komfort codziennej eksploatacji notebooka i jego użyteczność zależą nie tylko od przekątnej ekranu.

Obiektywnie o rodzajach matryc w notebookach

Matryca to jeden z ważniejszych komponentów mobilnego komputera. Komfort codziennej eksploatacji notebooka i jego użyteczność w dużej mierze zależeć będą m.in. od technologii wykonania matrycy, jej wymiarów oraz od parametrów technicznych.

Matryce w notebookach do profesjonalnych zastosowań

Wybór parametrów stacji roboczej determinowany jest przede wszystkim przez sposób użytkowania komputera i przez rodzaj zadań, jakie zamierzamy realizować z jego pomocą. Nie inaczej jest z matrycą notebooka – podczas jej doboru należy uwzględnić nie tylko rozmiar i rozdzielczość matrycy, ale również: technologię wykonania, jasność, pokrycie palety barw, kąty widzenia, częstotliwość odświeżania, kontrast czy obecność matowej powłoki rozpraszającej promienie świetlne padające na ekran. I o ile większość z tych elementów w ramach komputerów biznesowych trzyma pewien standard to i tak warto poświęcić chwilę na wybór odpowiedniego do naszej konkretnej sytuacji rozwiązania. Wszakże ekran laptopa to rzecz, którą zawsze będziemy mieć przed sobą podczas pracy i to od ekranu zależy, jak po całym dniu pracy będą się „czuły” nasze oczy. Opłacalnie jest zatem poświęcić kilka chwil na zagłębienie się w meandry parametrów ekranu.

Rozmiar i rozdzielczość matrycy

Przekątna i rozdzielczość matryc w notebookach to dla większości użytkowników dwa najistotniejsze parametry. Należy jednak wiedzieć, że przekątna ekranu nie idzie w parze z jego rozdzielczością – poza tym duży rozmiar i rozdzielczość matrycy nie zawsze okazują się najlepszym wyborem.

Wśród popularnych notebooków z niższej półki cenowej znaleźć można urządzenia z ekranami, które wyświetlają obraz o rozdzielczości HD (1366 x 768 pikseli) oraz HD+ (1600 x 900 pikseli). Tego typu matryce rekomenduje się głównie osobom, które notebooka wykorzystują do obsługi programów i prac niewymagających dużej ilości miejsca na ekranie. Przykładem takich biznesowych notebooków entry-level jest m.in. seria Dell Vostro – np. model Dell Vostro 3481 wyposażony w 14” ekran HD.

Matryce o rozdzielczości Full HD (1920 x 1080 pikseli) są obecnie standardem wśród notebooków biznesowych. Zapewniają one kompromis między jakością wyświetlanego obrazu oraz wielkością obszaru roboczego. Ekrany Full HD sprawdzą się w większości prac z oprogramowaniem biurowym i multimedialnym.

Wyższe rozdzielczości to WQHD (2560 x 1440 pikseli) – na ten moment nie występujące w laptopach Dell, choć pojawiające się w poprzednich generacjach; UHD (3840 x 2160 pikseli) – zarezerwowane dla stacji roboczych i UHD+ (3840 x 2400 pikseli) – objawione w ramach najnowszego modelu XPS. Choć taka ilość pikseli zapewni ogromną szczegółowość wyświetlanych treści i potężny obszar roboczy, znaleźć je można również w matrycach o przekątnej rzędu 13-17,3” – np. w modelu mobilnej stacji roboczej Dell Precision 5540 o ekranie 15,6”.

Ze względu na pokrycie barw, nawet na poziomie 100% DCI-P3, matryce tego typu rekomenduje się przede wszystkim do wymagających prac w środowisku poligraficznym lub do profesjonalnych działań z zakresu obróbki i produkcji grafiki oraz wideo. Do standardowego użytku biurowego mogą okazać się zwyczajnie niewygodne w użytkowaniu i będą wymagały skalowania obrazu.

Technologia wykonania matrycy

Na rynku istnieje wiele technologii, w których wykonano panele matrycowe. Powszechnym rozwiązaniem implementowanym w tańszych notebookach są matryce TN (Twisted Nematic). Są to ekrany o dość słabym odwzorowaniu palety barw, często niezbyt dobrym kontraście oraz o wąskich kątach widzenia. Niemniej ich ogromną zaletą jest bardzo szybki czas reakcji, co marginalizuje ryzyko wystąpienia efektu smużenia. Dzięki temu matryce TN są świetną propozycją do prac z oprogramowaniem biurowym i do działań w środowiskach, w których odwzorowanie barw nie ma istotnego znaczenia.

Matryce IPS (In-Plane Switching) legitymują się o wiele szerszymi kątami widzenia, możliwością wygenerowania obrazu o wysokim kontraście oraz cechują się potencjałem do pełnego pokrycia palety barw sRGB. Z kolei ich wadą jest dłuższy czas reakcji. Z matryc IPS chętnie korzystają osoby pracujące z technologiami CAD/CAM, ale również graficy, którzy nie potrzebują bardzo szerokiego zakresu barw.

Matryca WVA (Wide Viewing Angle) to odpowiednik IPSa. Trzeba pamiętać, że IPS to znak handlowy zarejestrowany przez firmę LG i nie może być stosowany bez odpowiedniego porozumienia. Dlatego też tylko niektóre laptopy np. w portfolio Dell w sekcji „wyświetlacz” zawierają ten zapis. Matryce WVA pod kątem parametrów odpowiadają typowym ekranom IPS, chociaż główny nacisk w tym przypadku położony jest, jak sama nazwa wskazuje, na szerokie kąty widzenia.

Matryce IGZO są uznanym rozwiązaniem w środowisku notebooków biznesowych i poleca się je zwłaszcza do użytku przez profesjonalnych grafików oraz osoby zajmujące się produkcją i postprodukcją wideo. Matryce IGZO emitują niezwykle żywy i szczegółowy obraz, jednocześnie ograniczając pobór energii elektrycznej. Przykładem może być model Dell Precision 5540 wyposażony w matrycę IGZO4.

Matryce OLED są najlepszymi matrycami pod względem możliwego do osiągnięcia kontrastu, renderowania głębokiej czerni oraz głębi pozostałych kolorów, szerokich kątów widzenia i jednocześnie niewielkiego zużycia energii. Dzięki technologii wykonania ich konstrukcja jest niezwykle cienka, co pozwala zredukować wagę mobilnej stacji roboczej. Niemniej, koszt matryc OLED wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie, przez co rekomenduje się je przede wszystkim specjalistom zawodowo zajmującym się produkcją grafiki i wideo. Panele OLED znajdziemy m.in. w notebooku Dell Precision 5540.

Jasność matrycy

Jasność matrycy jest parametrem mającym spore znaczenie użytkowe. Im jaśniejsza matryca, tym wyświetli ona jaśniejszy obraz, co jest przydatne zwłaszcza podczas eksploatacji notebooka w niesprzyjających warunkach oświetleniowych. Większość matryc w laptopach biznesowych i mobilnych stacjach roboczych zapewnia jasność rzędu 250-1000 kandeli na metr kwadratowy. Maksymalna jasność ekranu to wyłącznie jeden z wielu parametrów wpływających na jego czytelność.

Częstotliwość odświeżania matrycy

Częstotliwość odświeżania determinuje, jak często w ciągu jednej sekundy matryca jest w stanie odświeżyć wygenerowany obraz. Do biurowych i bardziej „statycznych” zastosowań w zupełności wystarczą matryce generujące obraz z częstotliwością 60 Hz i to stanowi standard dla wszystkich urządzeń biznesowych Dell. Jako ciekawostkę dodamy, że w ramach laptopów gaming’owych montowane są matryce potrafiące odświeżyć obraz nawet z prędkością 120-144 Hz!

Matowa a błyszcząca powłoka

Matowe matryce nie są z definicji rozwiązaniem lepszym od matryc błyszczących – wszystko zależy od planowanego zastosowania sprzętu. Zamglenie ekranu, widoczne jako „matową” matrycę uzyskuje się poprzez nałożenie na niego warstwy rozpraszającej światło.

Ta dodatkowa powłoka rozprasza wiązki światła padające na ekran, co pozwala na bardziej komfortową pracę w niekorzystnych warunkach oświetleniowych – np. przy intensywnym oświetleniu skierowanym bezpośrednio na ekran. Niestety matowa powłoka jednocześnie nieco tłumi kolory oraz sprawia, że ekran staje się ciemniejszy.

Z tego też względu notebooki z matowymi matrycami proponowane są osobom pracującym przede wszystkim na zewnątrz oraz tym, które muszą codziennie mierzyć się z niekorzystnym oświetleniem stanowiska roboczego. Matryce błyszczące z kolei okażą się zdecydowanie lepszym rozwiązaniem dla wszystkich tych, którzy oczekują od ekranu przede wszystkim żywego odwzorowania barw i wyższej jasności wyświetlanych treści.

Podsumowanie

Wybór matrycy w notebooku biznesowym do profesjonalnych zastosowań to wyjątkowo indywidualna kwestia, niemożliwe jest zatem wskazanie jedynego słusznego rozwiązania, które sprawdzi się w każdym przypadku. Dobierając ekran w laptopie warto dokładnie zapoznać się ze specyfikacją matrycy oraz dostosować sprzęt do osobistych potrzeb, preferencji oraz rodzaju pracy wykonywanej na notebooku – komfort pracy wzrośnie, a wzrok zdecydowanie się za to odwdzięczy.